မေ ၆-၂၀၂၃
Voice Of Myanmar(VOM)
ဘိုင်ဒန်အစိုးရအဖွဲ့နဲ့၎င်းရဲ့မဟာမိတ်တွေက ပြိုင်ဘက်ဗိုလ်ချုပ်နှစ်ဦးရဲ့ ရည်ရွယ်ချက်တွေနဲ့ပတ်သက်လို့ တုံနိဘာဝေဖြစ်နေခဲ့ကြပြီး အရပ်သားခေါင်းဆောင်တွေကို လုပ်ပိုင်ခွင့်အာဏာပေးဖို့ ပျက်ကွက်ခဲ့ကြတယ်လို့ ဝေဖန်ရေးသမားတွေက ဆိုပါတယ်။
ပြီးခဲ့တဲ့အပတ်တွေမှာတော့ အမေရိကန်သံတမန်တွေက စစ်အာဏာရှင်စနစ်ကနေ အတောင်အလက်စုံတဲ့ ဒီမိုကရေစီအဖြစ် ကူးပြောင်းမြှင့်တင်ပေးနိုင်မယ့်သဘောတူညီချက် အောင်မြင်ထိုးဖောက်နိုင်ဖို့နီးကပ်လာနေပြီး ၂၀၁၉ခုနှစ်ကဆူဒန်တော်လှန်ရေးကတိကဝတ်အတိုင်းဆောင်ရွက်နေပြီလို့ တွေးထင်ထားခဲ့ကြတာဖြစ်ပါတယ်။
ကမ္ဘာတဝန်းဒီမိုကရေစီမြှင့်တင်နိုင်ရေးနဲ့ နိုင်ငံတွေမှာအကျင့်ပျက်ခေါင်းဆောင်တွေကိုအင်အားနည်းစေပြီး တရုတ်၊ ရုရှားနဲ့ အာဏာရူးသွပ်တဲ့အခြားနိုင်ငံတွေရဲ့လွှမ်းမိုးမှုကနေ မြေကတုတ်သဖွယ် ခုခံကာကွယ်ထား နိုင်စွမ်းပိုရှိလာစေရေးဆိုတဲ့ သမ္မတဘိုင်ဒန်ရဲ့နိုင်ငံခြားရေးမူဝါဒအဓိကရည်မှန်းချက်အတွက် ဆူဒန်အရေးက အရေးပါတဲ့စမ်းသပ်မှုတစ်ရပ်ဖြစ်ခဲ့ပါတယ်။
ဒါပေမဲ့ ဧပြီလ ၂၃ရက်မှာတော့ ဆူဒန်အရေးညှိနှိုင်းမှုတွေမှာပါဝင်ထားခဲ့တဲ့ အမေရိကန်သံတမန်တွေကပဲ ရုတ်ချည်းသံရုံးပိတ်ချလိုက်ရပြီး ပြည်တွင်းစစ်ပိုဆိုးလာနိုင်ဖွယ်အလားအလာရှိနေတဲ့ ဆူဒန်နိုင်ငံ ခါတွမ်မြို့တော်ကနေ ညဉ့်နက်သန်းခေါင် ရဟတ်ယာဉ်တွေနဲ့ တိမ်းရှောင်ထွက်ခွာသွားခဲ့ကြရပါတယ်။
ဘိုင်ဒန်အစိုးရအဖွဲ့အရာရှိတွေနဲ့ ၎င်းတို့ရဲ့မဟာမိတ်တွေက အခုအခါမှာတော့ စစ်မီးတောက်လောင်နေပြီဖြစ်တဲ့ ဗိုလ်ချုပ်နှစ်ဦး အပစ်အခတ်တွေရပ်ကြဖို့၊ သိမ်မွေ့တဲ့နည်းလမ်းနဲ့ တိုက်ပွဲတွေအဆုံးသတ်စေဖို့ နည်းလမ်း ရှာဖွေရုန်းကန်နေကြရပြီဖြစ်ပါတယ်။
နိုင်ငံရပ်ခြားအစိုးရတွေအနေနဲ့လည်း ၎င်းတို့ရဲ့နိုင်ငံသားတွေကို သေဆုံးသူ ၅၂၈ဦးနဲ့ စစ်ဘေးရှောင်ရသူ ၃၃၀၀၀၀ကျော်ရှိနေပြီဖြစ်တဲ့ ဆူဒန်တိုက်ပွဲတွေထဲကနေ ကယ်ထုတ်ပေးနေ ကြပြီဖြစ်ပါတယ်။
ဆူဒန်ပဋိပက္ခကြောင့် သေဆုံးသူဦးရေက ဆူဒန်အစိုးရကဖော်ပြထားတဲ့ ထိုကိန်းဂဏန်းထက် ပိုမိုများပြားနေမှာတော့ အသေအချာပါပဲ။
ဒီစစ်ရေးပဋိပက္ခရဲ့နှလုံးသည်းပွတ်အဖြစ် အရေးကြီးတဲ့မေးခွန်းထုတ်စရာကတော့ အမေရိကန်အနေနဲ့ စစ်အုပ်ချုပ်ရေးသမိုင်းစဉ်ရှည်ကြာခဲ့ပြီဖြစ်တဲ့နိုင်ငံတစ်နိုင်ငံကို ဒီမိုကရေစီနဲ့မိတ်ဆက်ပေးနိုင်ဖို့ ဘယ်လောက်ခက်ခဲမယ်ဆိုတာနဲ့ ဒီမိုကရေအရေးပြောဆိုနေပေမယ့်ဘယ်တော့မှဆောင်ရွက်မပေးမယ့် စစ်အာဏာရှင်နဲ့ညှိနှိုင်းရခြင်းဆိုတဲ့ အန္တရာယ်နဲ့စွန့်စားရမှုတွေမှာ အတွက်အချက်မှားခဲ့လေသလား ဆိုတာပါပဲ။
ဝေဖန်ရေးသမားတွေကတော့ ဘိုင်ဒန်အစိုးရအဖွဲ့အနေနဲ့ အရပ်သားခေါင်းဆောင်တွေကို လုပ်ပိုင်ခွင့်အာဏာ ရှိစေဖို့အားဖြည့်ပေးရမှာထက် ဆူဒန်ရဲ့ ၂၀၂၁ခုနှစ်အာဏာစိမ်းမှုကို အတူတကွဆောင်ရွက်ခဲ့တဲ့ အပြိုင်စစ်ဗိုလ် ချုပ်နှစ်ဦးဆိုတဲ့ ဆူဒန်စစ်တပ်အကြီးအကဲ ဗိုလ်ချုပ်ဖာတာအယ်လ်ဘာဟန်နဲ့ အရန်လက်နက်ကိုင်တပ်ဖွဲ့အကြီး အကဲ ဒုဗိုလ်ချုပ်မိုဟာမက်ဟမ်ဒမ်တို့နဲ့ လုပ်ကိုင်သွားဖို့ ကိုသာ ဦးစားပေးခဲ့တယ်လို့ ဝေဖန်ထားခဲ့ပါတယ်။
အမေရိကန်အဆင့်မြင့်သံတမန်တွေက ဒီဗိုလ်ချုပ်တွေကိုချော့မော့နေခဲ့ကြပြီး သူတို့ရဲ့ယုတ္တိမရှိတဲ့လိုလားတောင်း ဆိုမှုတွေကိုလက်ခံခဲ့ကြကာ သူတို့ကို လူမှန်နေရာမှန်ဖြစ်တဲ့ နိုင်ငံရေးသမားတွေအ ဖြစ်ဆက်ဆံပေးမိတဲ့ မှားယွင်းမှုလုပ်လိုက်မိတာလို့ ဖယ်ရှားခံလိုက်ရတဲ့ ဆူဒန်ဝန်ကြီးချုပ်အဘဒါလာဟမ်ဒေါ့ရဲ့အကြံပေးပုဂ္ဂိုလ် အမ်ဂတ်ဖာရစ်အယ်တေယက်ဘ်က ပြောကြားခဲ့ပါတယ်။
ဒီအချက်က သူတို့ရဲ့အာဏာတပ်မက်မှုနဲ့ တရားဝင် ဖြစ်မှုအထင်အမြင်စွဲကို အစာကျွေးလိုက်သလို အားကောင်းသွားစေခဲ့တာလို့ ၎င်းကဆက်လက်ပြောကြားပါတယ်။
အချို့သောစိစစ်အကဲဖြတ်သူတွေကတော့ မစ္စတာဘိုင်ဒန်ရဲ့ဒီမိုကရေစီကြံ့ကြံ့ခံရေးအတွက် ကမ္ဘာတဝန်း တွန်းအားပေးမှုဆိုတာကို အကောင်အထည်ဖော်ဆောင်ရွက်ပေးနိုင်ဖို့ အမေရိကန်အာဏာပိုင်တွေမှာ ရှင်းလင်းတဲ့ချဉ်းကပ်မှုမရှိကြတော့ဘူးလားလို့မေးခွန်းထုတ်ကြပါတယ်။
ဆူဒန်နိုင်ငံအတွင်းဖြစ်ပွားနေတဲ့ပဋိပက္ခမျိုးက မစ္စတာဘိုင်ဒန်ရဲ့ဘက်တော်သားတွေ ရှောင်ကြဉ်ဖို့ မျှော်လင့် ထားခဲ့ကြတဲ့ အာဏာစုပ်စက်ဆိုတဲ့ပုံစံမျိုး အတိအကျဖြစ်လာနေခဲ့တာပါ။
ရုရှားရဲ့ကြေးစားလက်နက်ကိုင် တပ်ဖွဲ့ဝဂ်နာအုပ်စုကလည်း လစ်ဟာကွက်မှာနေရာဖြည့်ဖို့ချောင်းမြောင်းနေတဲ့ကစားသမားတွေကြား ပါဝင်နေခဲ့တယ်လို့ လက်ရှိအမေရိကန်အာဏာပိုင်တွေနဲ့ အမေရိကန်အရာရှိဟောင်းတွေက ပြောကြားခဲ့ပါတယ်။
ဒီလိုသာတိုက်ပွဲတွေဆက်ဖြစ်ပွားနေမယ်ဆိုရင် ပြင်ပအဖွဲ့တွေ ကြားဝင်ပြောဆိုလာဖို့ရာအတွက် ကြီးမားတဲ့သွေးဆောင်မှုဖြစ်လာနိုင်မှာ ဖြစ်ပါတယ်။
သူတို့တွေသာ သေတဲ့အထိတိုက်ပွဲဝင်နေဦးမှာဆိုရင်တော့ ကျွန်တော်တို့အဲ့ဒီကိုသွားတာပိုကောင်းမှာဖြစ်ပြီး ဒီလူကိုထားရှိမလား ဒါမှမဟုတ်အဖွဲ့အစည်းအနိုင်ရစေမလားဆိုတာ ဆွေးနွေးသင့်တယ်လို့ အရပ်သားအုပ်ချုပ်ရေးအတွက် ညှိနှိုင်းရေးဆောင်ရွက်နေခဲ့တဲ့ အာဖရိကဦးချိုဒေသဆိုင်ရာ အမေရိကန်အထူးကိုယ်စားလှယ်ဟောင်း ဂျက်ဖရေဒီဖဲလ်မန်က ဆိုပါတယ်။
အပစ်အခတ်ရပ်ဆဲမှုမလုပ်နိုင်ခဲ့ရင်တော့ ၄၆သန်းသောပြည်သူတွေအတွက် ကြေကွဲဝမ်းနည်းစရာဖြစ်စေရုံသာမ က ပြင်ပစွက်ဖက်သူတွေအနေနဲ့ တိုက်ပွဲကိုပိုအားကောင်းစေတဲ့ တိုက်ရိုက်ကြားဝင်မှုတွေရှိလာစေဖို့ သွေးဆောင်မှုတွေပိုရှိလာနိုင်တယ်လို့ ၎င်းကထပ်လောင်းပြောကြားခဲ့ပါတယ်။
ဆူဒန်ပြည်တွင်းစစ်ကြီးက ဆီးရီးယား၊ ယီမင်နဲ့ လစ်ဗျားတို့ဆီကပဋိပက္ခတွေဆိုတာ ကစားစရာအရုပ်ငယ်လေးသာသာ ဖြစ်သွားစေလိမ့်မယ်လို့ ဆိုပါတယ်။
ဩဂုတ်လတုန်းက အိမ်ဖြူတော်ရဲ့အာဖရိကဆိုင်ရာဗျူဟာစာတမ်းထုတ်ပြန်ချက်မှာလည်း ဒီမိုကရေစီက ကောင်းကျိုးတွေကို ထင်သာမြင်သာရှိစေပြီး အမေရိကန်ပြည်ထောင်စုအနေနဲ့ ပြင်ပနိုင်ငံတွေနဲ့ အဖွဲ့အစည်းတွေဆီက လွှမ်းမိုးမှုတွေကို ကူညီကန့်သတ်ပေးသွားမှာဖြစ်ကာ ကုန်ကျမှုများတဲ့ကြားဝင်မှုလိုအပ် ချက်တွေကိုလျှော့ချပေးသွားပြီး အာဖရိကသားတွေအနေနဲ့ မိမိတို့ရဲ့အနာဂတ်ကို ကိုယ်တိုင်ဆုံးဖြတ်နိုင်ဖို့ ကူညီပေးသွားမယ်လို့ ထပ်လောင်းအတည်ပြုထားခဲ့ပါတယ်။
အစုလိုက်အပြုံရက်စက်ကြမ်းကြုတ်မှုတွေ၊ အိုစာမာဘင်လာဒင်အပါအဝင် အကြမ်းဖက်တွေရဲ့နားခိုရာအရိပ်အ မြုံဖြစ်ခဲ့တဲ့ ဆူဒန်နိုင်ငံအတွက် ဆယ်စုနှစ်နဲ့ချီကြာပြီးတာတောင်မှ ဆူဒန်ရဲ့အနာဂတ်ကို အာဏာရှင်ဆီ ဦးပြန်လှည့်သွားမှာကို ကာကွယ်ဟန့်တားတဲ့အမေရိကန်ရဲ့ကြိုးပမ်းအားထုတ်မှုက အရာမထင်ဖြစ်ခဲ့ရပါတယ်။
၁၉၉၈ခုနှစ်မှာ အယ်ကေဒါးတွေက ဓာတုလက်နက်တွေထုတ်ဖို့ အသုံးချနေခဲ့တယ်ဆိုတဲ့ ခါတွမ်မြို့က ဆေးဝါးစက်ရုံကို ဒုံးကျည်နဲ့တိုက်ခိုက်ဖို့ သမ္မတဘေလ်ကလင်တန်ကတောင် အမိန့်ချမှတ်ပေးခဲ့ဖူးပါတယ်။
တော်လှန်ရေးပြီးတဲ့နောက်တစ်နှစ်အကြာ ၂၀၂၀ပြည့်နှစ်၊ အောက်တိုဘာလမှာတော့ ဆူဒန်သာ အစ္စရေးနဲ့ဆက်ဆံရေးကို ပုံမှန်ပြန်ဖြစ်စေခဲ့မယ်ဆိုရင် အကြမ်းဖက်တွေကိုပံ့ပိုးကူညီနေတဲ့နိုင်ငံအ ဖြစ်မှ ပြန်လည်ရုတ်သိမ်းကြောင်းကြေညာပေးသွားမယ်လို့ သမ္မတဒေါ်နယ်ထရမ့်က ကြေညာထားခဲ့ပါတယ်။
ဒီနေ့မှာတော့ ဆူဒန်နိုင်ငံရဲ့ပြည်သူတွေမှာ တာဝန်ရှိသွားခဲ့ပြီဖြစ်ပြီး ဒီမိုကရေစီအသစ်က စတင်အမြစ်တွယ် လာတော့မှာဖြစ်တယ်လို့ မစ္စတာထရမ့်က ဆိုပါတယ်။
ဆူဒန်နိုင်ငံမှာ ဒီမိုကရေစီအရေးထောက်ပံ့ပေးမယ့် အမေရိကန်ရဲ့မူဝါဒက အုတ်မြစ်ချခိုင်မာဖို့ ရှိနေသင့်ဆဲ ဖြစ်ပေမယ့် နှစ်၃၀ကြာ အာဏာရှင်ဖြစ်ခဲ့တဲ့ သမ္မတအိုမာဟက်ဆန်အယ်လ်ဘာရှဟာကို ပြုတ်ကျစေခဲ့တဲ့ ၂၀၁၉ခုနှစ်ဆန္ဒပြမှုတွေအဖြစ် လှုံ့ဆော်မှုတွေဖြစ်စေတယ်လို့ အမေရိကန်အရာရှိဟောင်းတွေက ပြောကြားခဲ့ ပါတယ်။
ကွန်ဂရက်ခေါင်းဆောင်းတွေက လက်ရှိမှာ မစ္စတာဘိုင်ဒန်နဲ့ ကုလသမဂ္ဂတို့ကို ဆူဒန်အတွက် အထူးကိုယ်စားလှယ်တွေ ခန့်အပ်သွားဖို့ တိုက်တွန်းနေကြတယ်လို့သိရပါတယ်။
လေးနှစ်အလွန်က မစ္စတာအယ်ဘာရှဟာပြုတ်ကျခဲ့မှုက ဆူဒန်ပြည်သူတွေအနေနဲ့ ၎င်းတို့နိုင်ငံမှာ ဒီမိုကရေစီ အမြစ်တွယ်နိုင်တယ်လို့မျှော်လင့်ချက်ဖြစ်စေခဲ့ပေမယ့် ဒေသတွင်းမှာတင် ပျက်သုဉ်းသွားခဲ့ရပါတယ်။
စစ်အုပ်ချုပ်ရေး လနဲ့ချီကြာခဲ့ပြီးချိန်မှာ ဆူဒန်စစ်တပ်နဲ့ အရပ်သားခေါင်းဆောင်တွေက အာဏာမျှဝေဖို့ သဘောတူညီချက်ကို လက်မှတ်ရေးထိုးခဲ့ပါတယ်။ ဒီအစီအစဉ်က သုံးနှစ်ကြာပြီးချိန်မှာ ရွေးကောက်ပွဲတွေပြု လုပ်ဖို့ မျှော်မှန်းထားခဲ့တာဖြစ်ပါတယ်။
ဒါပေမဲ့ ကူးပြောင်းရေးကိုစီမံကူညီပေးဖို့ ဖွဲ့စည်းထားတဲ့ကောင်စီထဲမှာ အရပ်သားအဖွဲ့ဝင်တွေထက် စစ်တပ်က အဖွဲ့ဝင်ဦးရေပိုမိုများပြားခဲ့တယ်လို့ တောင်ဆူဒန်ဆိုင်ရာ အမေရိကန်သံအမတ်ဟောင်းနဲ့ မီချီဂန်တက္ကသိုလ်ပါ မောက္ခဟောင်းဖြစ်သူ ဆူဆန်ဒီပေ့ဂ်ျက သူရဲ့ကျောင်းဝက်ဘ်ဆိုက်မှာ ပို့စ်တင်ရေးသားထားခဲ့ပါတယ်။
အရေးအကြီးဆုံးဖြစ်တဲ့ ပြည်သူတွေရဲ့အသံကို ပယ်လှပ်ထားခဲ့ကြပြီး အခုနှစ်အထိ ဆွေးနွေးညှိနှိုင်းမှုတွေကြာရှည်မြဲ မြံခဲ့ရတဲ့ ပြဿနာကိုဖန်တီးခဲ့ကြတယ်လို့ ၎င်းဆိုပါတယ်။
၂၀၂၁ခုနှစ်၊ အောက်တိုဘာလ စစ်အာဏာသိမ်းပြီးတဲ့နောက် အမေရိကန်က ဆူဒန်အစိုးရဆီတိုက်ရိုက်ကူညီမှု တွေဖြစ်တဲ့ ဒေါ်လာသနး၇၀ဝကို ထိန်းထားလိုက်ပြီး ကြွေးမြီသက်သာချောင်ချိရေးအစီအစဉ်ကိုလည်း ရပ်ဆိုင်း ထားလိုက်ပါတယ်။
ကမ္ဘာ့ဘဏ်နဲ့ နိုင်ငံတကာငွေကြေးရန်ပုံငွေအဖွဲ့တို့ကလည်း ချက်ချင်းကူညီထောက်ပံ့ရေး ဒေါ်လာ ၆ဘီလျံကိုထိန်းထားလိုက်ပြီး ကြွေးမြီဒေါ်လာ၅ဝဘီလျံ လျှော်ချပေးဖို့အစီအစဉ်တွေကိုလည်း ရပ်ဆိုင်း ခဲ့ပါတယ်။
အာဖရိကဖွံ့ဖြိုးရေးဘဏ်အပါအဝင် အခြားအစိုးရတွေနဲ့အဖွဲ့အစည်းတွေကလည်း အလားတူ ဆောင်ရွက်မှုတွေလုပ်ခဲ့ကြပါတယ်။
ထိုအချိန်က အမေရိကန်အစိုးရရဲ့ပြောခွင့်ရသူနက်ဒ်ပရိုက်စ်ကလည်း ဆူဒန်စစ်တပ်အနေနဲ့ အစိုးရကူးပြောင်းမှု ကို ပြန်မဆောင်မရွက်မချင်း ဆူဒန်အစိုးရနဲ့အမေရိကန်ရဲ့ ဆက်ဆံရေးတစ်ခုလုံးကို ပြန်လည်သုံးသပ်သွားမှာ ဖြစ်တယ်လို့ ပြောကြားခဲ့ပါတယ်။
ထိုအောက်တိုဘာလတုန်းက အာဏာသိမ်းမှုကောလာဟလတွေပြန့်နှံ့နေချိန်မှာ အမေရိကန်အာဏာပိုင်တွေက ဗိုလ်ချုပ်ဟမ်ဒမ်ကို ၎င်းအနေနဲ့ အာဏာသိမ်းခဲ့မယ်ဆိုရင် သေချာတဲ့အကျိုးဆက်တွေနဲ့ရင်ဆိုင်ရလိမ့်မယ်လို့ သတိပေးခဲ့ဖူးပါတယ်။
ဒါပေမဲ့ အာဏာသိမ်းပြီးချိန်မှာတော့ အမေရိကန်အစိုးရရဲ့ အာဖရိကမူဝါဒထိပ်တန်းအာ ဏာပိုင် မော်လီဖီးက အမေရိကန်သံတမန်တွေကိုဦးဆောင်ပြီး ဗိုလ်ချုပ်တွေနဲ့ ထိပ်တိုက်တွေ့ရမယ့်အစား အတူလုပ်ကိုင်ဖို့ ကြိုးပမ်းခဲ့ကြတာဖြစ်ပါတယ်။
ဗိုလ်ချုပ်ဟမ်ဒမ်ကို ဒဏ်ခတ်အရေးယူမယ့်အဆိုပြုချက်တွေနဲ့ပတ်သက်လို့ အမေရိကန်အာဏာပိုင်တွေက အသေးစိတ်ပြောပြဖို့ငြင်းပယ်ထားခဲ့ပေမယ့် ၎င်းပိုင်ဆိုင်တဲ့ကြယ်ဝမှုအများအပြားကို ပစ်မှတ်ထားခဲ့တယ်လို့ ဆိုပါတယ်။
၎င်းရဲ့ပိုင်ဆိုင်မှုတွေထဲကအများစုကို ယူအေအီးနိုင်ငံမှာထားရှိတယ်လို့သိရပြီး လက်ရှိတိုက်ပွဲ ထဲက စစ်တပ်ကိုဖွဲ့စည်းတည်ထောင်နိုင်လောက်တဲ့အထိ အရေးပါတဲ့ပိုင်ဆိုင်မှုတွေဖြစ်တယ်လို့ ဝေဖန်ရေးသ မားတွေက သုံးသပ်ထားခဲ့ကြပါတယ်။
အာဏာသိမ်းပြီးနောက်ပိုင်းမှာ ဗိုလ်ချုပ်ဟမ်ဒမ်ကို အမေရိကန်က အရေးယူဒဏ်ခတ်မှုမရှိခဲ့ဘဲ ၎င်းက ပြီးခဲ့တဲ့ နှစ် ယူကရိန်းကိုရုရှားကျူးကျော်မှုစတင်တဲ့နေ့မှာတင် မော်စကိုမြို့ကိုတောင် သွားရောက်လည်ပတ်လိုက်ပြီး ကရင်မလင်အဆင့်မြင့်အာဏာပိုင်တွေနဲ့ လက်ဆွဲနှုတ်ဆက်ခဲ့ပါသေးတယ်။
အာဏာသိမ်းပြီး ပထမဦးဆုံးအဖြစ် ၂၀၂၂ခုနှစ် ဒီဇင်ဘာလမှာ ကုလသမဂ္ဂအဖွဲ့၊ အာဖရိကသမဂ္ဂနဲ့ ဒေသတွင်းအဖွဲ့အစည်းတစ်ခု ကြားဝင်မှုနဲ့ လပိုင်းအတွင်းမှာ ဆူဒန်နိုင်ငံကို အရပ်သားအုပ်ချုပ်ရေးအဖြစ် အသွင်ကူးပြောင်းဖို့ သဘောတူညီမှုလုပ်ခဲ့ကြပါတယ်။
ဒါပေမဲ့ ဖြေရှင်းဖို့ကျန်ရှိနေသေးတဲ့ ကြီးမားတဲ့အရေးကိစ္စတွေ ရှိနေဆဲဖြစ်ပြီး ဗိုလ်ချုပ်ဟမ်ဒမ်ရဲ့ ထောက်ပံ့ရေး ခြေမြန်တပ်အနေနဲ့ ပင်မစစ်တပ်ကိုအလျင်အမြန်ပေါင်းစည်းရေးနဲ့ နိုင်ငံရဲ့အရပ်သားအကြီးအကဲနေရာထား ရှိမယ့်သူစသဖြင့် အရေးကိစ္စတွေကျန်နေတာအထင်အရှားဖြစ်ခဲ့ပါတယ်။
ကွဲပြားမှုတွေကို စေ့စပ်ရမယ့် အလုပ်က ဆူဒန်နိုင်ငံအတွင်းလွှမ်းမိုးတဲ့ နိုင်ငံရပ်ခြားအင်အားကြီးနိုင်ငံတွေဖြစ်တဲ့ အမေရိကန်၊ ဗြိတိန်၊ ဆော်ဒီအာရေဗျနဲ့ ယူအေအီးနိုင်ငံတွေဆီ ကျရောက်ခဲ့ပါတယ်။
ဆော်ဒီအာရေဗျနဲ့ ယူအေအီးနိုင်ငံတွေက ဘုရင်အုပ်ချုပ်ရေးစနစ်နိုင်ငံတွေဖြစ်လင့်ကစား ဆူဒန်နိုင်ငံအတွင်း ဒီမိုကရေစီအရေးအတွက် ကူညီနေခဲ့ကြတာဖြစ်ပါတယ်။
ဆွေးနွေးညှိနှိုင်းမှုတွေ ထပ်တိုးဆောင်ရွက်လာခဲ့ကြပေမယ့် ဗိုလ်ချုပ်နှစ်ဦးကြား သဘောထားကွဲပြားမှုကြီးထွား လာခဲ့ပြီး နှစ်ဖက်စစ်စခန်းတွေဆီက တပ်ဖွဲ့ဝင်တွေ ခါတွမ်မြို့တော်ထဲကို စတင်ဝင်ရောက်လာခဲ့ကြတာဖြစ် ပါတယ်။
မတ်လကုန်ပိုင်းမှာတော့ ၎င်းတို့ရဲ့အကြီးမားဆုံးကွဲပြားခြားနားမှုတွေကို ပေါင်းကူးပေးဖို့ရည်ရွယ်ထားတဲ့ အဆိုပြုချက်တွေကို အမေရိကန်နဲ့ဗြိတိန်သံတမန်တွေက ဗိုလ်ချုပ်တွေဆီ တင်ပြခဲ့ပါတယ်။
ပေါင်းကူးစေ့စပ်မှုဖြစ်ရမယ့်အစား အစီအစဉ်က တင်းမာမှုတွေအဖြစ် ပိုပြီးအသွားထက်စေခဲ့ပါတယ်။
ရက်သတ္တပတ်ချီကြာပြီးနောက် ဧပြီ လ ၁၂ရက်မှာ ဗိုလ်ချုပ်ဟမ်ဒမ်ရဲ့တပ်ဖွဲ့က ခါတွမ်မြို့မြောက်ဘက် မိုင်၂၀ဝအကွာက လေတပ်စခန်းကို သိမ်းပိုက်ထိန်းချုပ်လိုက်ပြီး နှစ်များစွာချဉ်းကပ်လာခဲ့ရတဲ့ ဒီမိုကရေစီကနေ စစ်ပွဲအဖြစ်အရှိန်မြင့်တက်သွားစေဖို့ ပထမဦးဆုံးလက္ခဏာအဖြစ် မြင်တွေ့ခဲ့ကြရတာဖြစ်ပါတယ်။
သုံးရက်ကြာပြီးတဲ့နောက်မှာတော့ တိုက်ပွဲစတင်ခဲ့ပါတယ်။
https://www.nytimes.com/2023/05/03/us/politics/us-sudan-democracy-war.html#:~:text=After%20the%20military%20coup%20in,forgive%20%2450%20billion%20of%20debt.
ပုံစာ- (တနင်္လာနေ့က ခါတွမ်မြို့မြောက်ပိုင်း၌ ထောက်ပို့ခြေမြန်တပ်ဖွဲ့နှင့် ဆူဒန်စစ်တပ်ကြားတိုက်ပွဲများဖြစ်ပွားချိန် ဝေဟင်ဗုံးကြဲထားခဲ့သဖြင့် အဆောက်အအုံများအထက် မီးခိုးများလွင့်နေစဉ်။ Credit…Mohamed Nureldin Abdallah/Reuters)
(တနင်္ဂနွေနေ့က ချက်နိုင်ငံထဲဖြတ်ကူးလာသည့်ဒုက္ခသည်များ ယာယီအမိုးအကာပြင်ဆင်နေခြင်း။ ဆူဒန်တိုက်ပွဲများကြောင့် နေရပ်စွန့်ခွာရွှေ့ပြောင်းရသည့် ပြည်သူ ၃၃၀၀၀၀ကျော်ရှိခဲ့။ Credit…Gueipeur Denis Sassou/Agence France-Presse — Getty Images)
#voiceofmyanmar #VOM #နိုင်ငံတကာသတင်း
